Yaşanmamış Hayata Övgü

Başkaları bizi kafi ölçüde hüsrana uğratırlarsa bizim için gerçeklik kazanır yani karşılıklı bir şey alıp verebileceğimiz insanlara dönüşürler; fazla hüsrana uğrattıklarındaysa fazlasıyla gerçeklik kazanıp eziyet çektirmeye başlar ve zarar verme ihtiyacı duyduğumuz insanlara dönüşürler. Bizi çok az hüsrana uğratanlar idealize edilir, hayali karakterlere dönüşür ve arzu duyduğumuz insanlar olurlar; fazla hüsrana uğratanlarsa şeytani bir kimliğe bürünürler.

Psikanaliz tedavisinin amacı kişinin kendini daha iyi anlamasını sağlamak mıdır yoksa onu istediği gibi arzulayabilmesi için özgür kılmak mı?

Esasen psikanaliz insanları anlama ve anlaşılma ihtiyacından vazgeçirme terapisi, kavrama yolunda “gecikmiş bir eğitim”dir. Anlamanın içinden geçerek anlayışın sınırlarına varmak. Hayatımızı özgürleşmek, anlamlı davranmak zorunda kalmamak için anlamlandırırız.

Hakikatin ne yararı var?

Çekip gittiğimizde, sanki çok biliyoruzdur: Kalırsak neler olacağı hakkında, bilebileceğimizden çok daha fazlasını biliyormuş gibi davranırız. Bazen, belki de farkına vardığımızdan daha sık, yaşadığımız deneyimlerden ziyade yaşamadığımız deneyimlerle ilgili bilgiye sahipmişiz gibi sürdürürüz hayatımızı.

Ne istemediğiniz bilme ne istediğini bilmek anlamına gelmez.

Deneyimlediklerimizden ziyade deneyimlemediklerimiz hakkında bilgi sahibi olduğumuzu düşünerek yaşıyoruz.

Hayatımızın ilerleyen yıllarında. okuduklarımızı beğenir, eğlenceli bulur, onlar vasıtasıyla bazı görüşlerimizi değiştirebiliriz, ama daha ziyade zaten düşündüğümüz şeylerin teyidini görürüz kitaplarda. Çocukluk okumalarında, arzumuz yaşanmamış deneyimlere yöneldiğini söyler Greene. Çocuklukta bu deneyimleri yaşamış olmanın ötesinde onlara hazırlıksızızdır; istediğimiz şeyler bu deneyimler olduğundan, hakkında bilgi sahibi olmak istediğimiz şeyler de onlardır. Çocuk kitapta ileride yapmayı becerebileceği şeyleri görür; çocuk gelecekteki olasılıklara yönelik bir iştah geliştirmektedir. Deneyimlemediğimiz şeyler hakkında deneyimlediklerimize kıyasla daha çok şey biliriz.

İnsan öznesinin bir şeylerden kurtulmaya çalışan bir varlıktan daha temel bir tasviri yoktur.

Kaçırdıklarımız Yaşanmamış Hayata Övgü / Adam Phillips / Metis Yayınları